آیا الگوریتم گوگل در زبان فارسی واقعاً با انگلیسی فرق دارد؟

اگر اهل دنیای دیجیتال مارکتینگ و سئو باشید، احتمالاً بارها شنیده‌اید که بعضی‌ها می‌گویند «سئو در ایران راحت‌تر است» یا «گوگل برای فارسی خیلی باگ دارد». اما واقعیت این است که ماجرای تفاوت الگوریتم گوگل در زبان فارسی و انگلیسی پیچیده‌تر از این حرف‌هاست. بیایید با هم، دوستانه اما تخصصی، بررسی کنیم.

الگوریتم گوگل و زبان: پایه‌های مشترک

اول باید بدانیم که گوگل یک الگوریتم مستقل برای هر زبان نساخته است. هسته اصلی الگوریتم‌ها (مثل Panda، Penguin، RankBrain یا BERT) در تمام زبان‌ها یکی است. یعنی گوگل برای همه زبان‌ها از یک منطق مرکزی استفاده می‌کند. پس در نگاه اول، تفاوت الگوریتم گوگل فارسی و انگلیسی وجود ندارد.

اما این فقط نیمه‌ی ماجراست. چون گوگل مجبور است زبان‌های مختلف را با توجه به ساختار و داده‌های موجودشان پردازش کند. همین‌جا تفاوت‌ها شروع می‌شوند.

چرا نتایج فارسی و انگلیسی متفاوت هستند؟

الف) حجم داده و محتوای موجود

در زبان انگلیسی، میلیاردها صفحه فعال وجود دارد. این حجم عظیم داده باعث می‌شود الگوریتم‌های گوگل راحت‌تر الگوهای اسپم، کیفیت محتوا و نیاز کاربران را شناسایی کنند.
اما در فارسی، محتوای وب بسیار کمتر است. همین باعث می‌شود خطاهای گوگل بیشتر به چشم بیایند.

ب) پردازش زبان طبیعی (NLP)

زبان فارسی ساختار دستوری و صرف افعال پیچیده‌ای دارد. مثلاً یک فعل ساده می‌تواند ده‌ها حالت داشته باشد. در حالی‌که در انگلیسی این پیچیدگی کمتر است. به همین دلیل، الگوریتم‌های NLP گوگل هنوز در فارسی به دقت زبان انگلیسی عمل نمی‌کنند.

ج) سیگنال‌های کاربری

گوگل برای رتبه‌بندی به رفتار کاربر توجه زیادی می‌کند. در فارسی، به خاطر حجم پایین‌تر داده‌ها و رفتارهای خاص کاربران (مثل جستجوهای کوتاه‌تر یا کلیک روی سایت‌های غیرمعتبر)، الگوریتم‌ها گاهی نتیجه‌ای غیرمنطقی ارائه می‌دهند.

تفاوت سئو فارسی و انگلیسی در عمل

حالا که درباره الگوریتم‌ها صحبت کردیم، بیایید به سراغ کار روزمره یک متخصص سئو برویم. اینجا است که تفاوت‌ها ملموس‌تر می‌شوند:

کیفیت محتوا: در بازار انگلیسی، رقابت شدید است و بدون تولید محتوای عمیق و حرفه‌ای شانسی ندارید. اما در فارسی، هنوز هم محتوای متوسط می‌تواند رتبه بگیرد.

لینک‌سازی: در انگلیسی، بک‌لینک‌های بی‌کیفیت به سرعت جریمه می‌شوند. اما در فارسی به خاطر محدودیت منابع، هنوز بسیاری از سایت‌های متوسط با لینک‌سازی ضعیف بالا می‌آیند.

بهینه‌سازی تکنیکال: الگوریتم گوگل برای هر دو زبان سخت‌گیر است، اما در انگلیسی کوچک‌ترین مشکل فنی می‌تواند رتبه را نابود کند. در فارسی، گاهی این ضعف‌ها کمتر تاثیرگذارند چون رقبای قدرتمندی وجود ندارند.

جستجوی محلی (Local SEO): در انگلیسی فوق‌العاده دقیق است، اما در فارسی هنوز داده‌های گوگل مپ و جستجوهای محلی کامل نیستند.

این‌ها باعث می‌شوند تفاوت سئو فارسی و انگلیسی نه در اصول، بلکه در میزان سختی و کیفیت رقابت باشد.

آیا گوگل فارسی هم BERT و MUM را به همان دقت انگلیسی اجرا می‌کند؟

الگوریتم‌های پیشرفته گوگل مانند BERT و MUM برای پردازش زبان طبیعی طراحی شده‌اند و هدفشان درک بهتر معنا و ارتباط کلمات است. در زبان انگلیسی، این الگوریتم‌ها عملکرد بسیار دقیق و پیشرفته‌ای دارند، اما در فارسی وضعیت کمی متفاوت است. دلیل اصلی این تفاوت الگوریتم گوگل فارسی و انگلیسی به موارد زیر برمی‌گردد:

حجم داده و منابع آموزشی محدود:
برای آموزش مدل‌های NLP، گوگل به مجموعه‌های عظیم متنی نیاز دارد. در زبان انگلیسی میلیاردها صفحه و متن با کیفیت وجود دارد، اما در فارسی داده‌ها کمتر و پراکنده هستند. همین باعث می‌شود BERT و MUM روی فارسی هنوز نتوانند به دقت انگلیسی معنا و روابط پیچیده بین جملات را درک کنند.

پیچیدگی دستوری و صرف افعال:
زبان فارسی ساختار صرف و نحو پیچیده‌ای دارد. یک فعل می‌تواند ده‌ها شکل مختلف داشته باشد و جملات طولانی معمولاً ترتیب واژگان متفاوتی دارند. این باعث می‌شود پردازش NLP فارسی نسبت به انگلیسی دشوارتر باشد و مدل‌ها گاهی ارتباط بین مفاهیم را از دست بدهند.

تاثیر مستقیم روی سئو فارسی:
به همین دلیل، تفاوت سئو فارسی و انگلیسی در این بخش مشهود است: وقتی محتواهای فارسی طولانی یا با ترکیب‌های دستوری غیرمعمول نوشته می‌شوند، الگوریتم ممکن است مفاهیم کلیدی را کمتر تشخیص دهد. بنابراین، برای رتبه گرفتن در فارسی، تمرکز روی جملات کوتاه، واضح، با کلمات کلیدی مرتبط و ساختار منظم اهمیت بیشتری دارد تا صرفاً طول محتوا یا تعداد کلمات.

مزیت رقابتی برای متخصصان سئو فارسی:
از آنجا که اکثر سایت‌ها هنوز به این جزئیات توجه نمی‌کنند، افرادی که محتوا را با درک محدودیت‌های BERT و MUM فارسی تولید کنند، می‌توانند رتبه سریع‌تر و پایدارتری کسب کنند. این یعنی فهم دقیق تفاوت الگوریتم گوگل فارسی و انگلیسی، یک فرصت طلایی در سئو فارسی است.

آینده: آیا این تفاوت‌ها باقی می‌مانند؟

به احتمال زیاد نه! گوگل هر روز در حال تقویت الگوریتم‌های پردازش زبان طبیعی (NLP) برای زبان‌های غیرانگلیسی است. مدل‌های هوش مصنوعی مثل BERT و MUM هر روز فارسی را بهتر می‌فهمند. پس این مزیت نسبی «راحتی سئو در فارسی» موقتی است.

دقیقاً چه کارهایی در سئو فارسی جواب می‌دهد؟

بازی با نیم‌فاصله و شکل‌های مختلف کلمات
در فارسی یک کلمه می‌تواند چندین شکل نوشته شود:

«می رود»، «میرود»، «می‌رود»

«سئوکار»، «سئو کار»، «SEO کار»
گوگل هنوز در فارسی همیشه این‌ها را به‌طور کامل یکسان نمی‌بیند. یعنی شما می‌توانید با هدف‌گذاری روی چند حالت مختلف، هم تنوع کلمه کلیدی بسازید، هم شانس بیشتری برای رتبه گرفتن داشته باشید.

استفاده از لهجه و گویش در کلمات کلیدی
در فارسی جستجوهای محلی با لهجه‌ها و گویش‌های مختلف انجام می‌شوند. مثلاً کسی ممکن است سرچ کند: «آموزش رانندگی مشهد» یا «آموزش رانندگی مشدی».
این ظرافت در انگلیسی خیلی کمتر است، اما در فارسی فرصت طلایی است برای تولید محتوای محلی.

تفاوت جستجوی گفتاری و نوشتاری
کاربران ایرانی وقتی با موبایل سرچ می‌کنند، جمله‌های کامل و محاوره‌ای‌تر می‌نویسند (مثلاً: «چجوری سئو یاد بگیرم») در حالی که سرچ نوشتاری کوتاه‌تر است («آموزش سئو»). اگر محتوای شما این تفاوت را پوشش بدهد، کلی ترافیک مخفی می‌گیرید.

تمرکز روی محتوای فرعی ولی پرجستجو
در فارسی خیلی وقت‌ها موضوعات جانبی، بیشتر از موضوع اصلی سرچ می‌شوند. مثلاً به جای اینکه همه روی «خرید هاست» بجنگند، کاربرها خیلی «ارزان‌ترین هاست برای وردپرس» یا حتی «هاست مخصوص فروشگاه اینترنتی» سرچ می‌کنند. این جزییات کلید طلایی‌اند.

برخورد هوشمندانه با اعداد و تاریخ‌ها
کاربران فارسی عاشق سرچ‌های عددی هستند:

«قیمت سئو ۱۴۰۴»

«بهترین گوشی ۲۰۲۵»
حتی اگر محتوای شما اصلی ثابت باشد، به‌روزرسانی همین اعداد در عناوین و هدینگ‌ها باعث می‌شود CTR شما چند برابر شود.

آیا سرعت آپدیت الگوریتم گوگل فارسی با انگلیسی متفاوت است؟

بسیاری فکر می‌کنند الگوریتم گوگل در همه زبان‌ها همزمان به‌روزرسانی می‌شود، اما واقعیت این است که در فارسی سرعت انتشار آپدیت‌ها کندتر است. دلیل اصلی این است که گوگل برای الگوریتم‌های پیچیده‌تر مثل BERT و MUM، نیاز به داده‌های کافی و آزمایش در مقیاس بزرگ دارد. در انگلیسی، حجم داده‌ها و سایت‌ها زیاد است و آپدیت‌ها سریع‌تر اعمال می‌شوند. در فارسی، این تأخیر باعث می‌شود بعضی تغییرات در رتبه‌بندی به آرامی اعمال شوند و فرصت‌هایی برای سئوکاران حرفه‌ای ایجاد شود.

مثلا:

پس از انتشار آپدیت بزرگ، بررسی صفحات رقبا در فارسی ممکن است نتایج تغییرات چند هفته بعد نمایان شود.

استفاده از میکروآپدیت‌ها در محتوا و ساختار سایت می‌تواند قبل از اعمال کامل الگوریتم، به شما مزیت بدهد.

آیا گوگل فارسی توانایی درک مفاهیم ضمنی (Context) مثل انگلیسی را دارد؟

در انگلیسی، الگوریتم‌ها می‌توانند مفاهیم ضمنی و روابط پیچیده بین جملات را به خوبی درک کنند. در فارسی، به دلیل محدودیت داده‌ها و پیچیدگی ساختار زبان، درک مفاهیم ضمنی کمتر دقیق است. این باعث می‌شود که گوگل فارسی هنوز نتواند به‌خوبی محتواهای طولانی و چندلایه را تحلیل کند و رتبه‌دهی بر اساس معنای دقیق هر جمله انجام دهد.

بنابراین:

محتواهای فارسی باید جملات کوتاه، واضح و با هدینگ‌های مشخص داشته باشند تا الگوریتم بتواند مفهوم را درست تشخیص دهد.

استفاده از تکرار طبیعی کلمات کلیدی و مترادف‌ها باعث می‌شود گوگل ارتباط مفهومی بین بخش‌ها را بهتر درک کند.

تأثیر زبان فارسی در نمایش Featured Snippet چقدر است؟

در انگلیسی، الگوریتم‌ها معمولاً سریع و دقیق Featured Snippet ایجاد می‌کنند، اما در فارسی، به دلیل حجم کمتر داده و نحوه پردازش، این نمایش محدود و با دقت کمتر است. گوگل فارسی برای انتخاب محتوا به عنوان Featured Snippet عموماً به ساختار شفاف متن، پاراگراف‌های کوتاه و لیست‌های مرتب حساس است.

یه تقلب کوچولو!

استفاده از لیست‌های شماره‌دار، جدول‌های کوچک و جملات کوتاه با پاسخ مستقیم به سؤال کاربر شانس گرفتن Featured Snippet را در فارسی افزایش می‌دهد.

محتوای طولانی بدون ساختار مشخص به ندرت به Featured Snippet می‌رسد، حتی اگر کیفیت بالایی داشته باشد.

آیا گوگل فارسی به تفاوت میان «کلمات هم‌ریشه» حساس است؟

در انگلیسی، الگوریتم‌ها معمولاً ریشه کلمات را خوب می‌شناسند و کلمات هم‌ریشه را به یک معنا نزدیک می‌دانند. در فارسی، به دلیل پیچیدگی صرف و افعال مرکب، الگوریتم هنوز در درک هم‌ریشه‌ها کامل نیست. برای مثال: «سئو»، «سئویی» و «سئوسازی» ممکن است جداگانه تحلیل شوند.

نکته:
سئوکاران حرفه‌ای می‌توانند از این محدودیت بهره ببرند و با پوشش هم‌ریشه‌ها در متن و هدینگ‌ها، عملاً دامنه‌ی کلمات کلیدی خود را گسترده‌تر کنند و رتبه بهتری بگیرند، بدون اینکه الگوریتم آن‌ها را به عنوان تکرار محتوای مشابه ببیند.

آیا گوگل فارسی به ساختار سلسله‌مراتبی محتوا حساس‌تر از انگلیسی است؟

در انگلیسی، محتوای بدون ساختار سلسله‌مراتبی با استفاده از هدینگ‌ها و پاراگراف‌بندی هم رتبه می‌گیرد، اما در فارسی، الگوریتم برای درک موضوع اصلی محتوا به شدت به H1، H2 و H3 وابسته است. اما نکات زیر میتوانند برای شما کمک کننده باشند:

استفاده از H2 و H3 با کلمات کلیدی متفاوت، ولی مرتبط، باعث می‌شود الگوریتم فارسی محتوا را بهتر تحلیل کند.

حتی ترتیب قرارگیری هدینگ‌ها می‌تواند روی نمایش Featured Snippet تاثیر داشته باشد، به‌خصوص در صفحات آموزشی فارسی که رقابت کمتر است.

آیا طول جملات فارسی روی الگوریتم تأثیر بیشتری دارد؟

در انگلیسی، الگوریتم‌ها معمولاً جملات طولانی را بدون مشکل تحلیل می‌کنند، اما در فارسی:

جملات طولانی با واژگان پیچیده می‌توانند فهم الگوریتم را کاهش دهند.

جملات کوتاه و مستقل، هم برای کاربر خوانایی بیشتری دارد و هم الگوریتم راحت‌تر مفهوم آن را درک می‌کند.

1- تقسیم یک جمله طولانی به دو یا سه جمله کوتاه، حتی بدون اضافه کردن محتوا، می‌تواند CTR و رتبه‌بندی صفحه را به شکل قابل توجهی بهبود دهد.

2- این تکنیک به خصوص در مقالات خبری یا آموزشی فارسی، که کاربران معمولاً عجله دارند، بسیار کارآمد است.

چک‌لیست عملی و کاربردی برای سئو فارسی

خلاصه عرض کنم:

هسته الگوریتم گوگل در همه زبان‌ها یکی است.

اما به خاطر حجم داده، پیچیدگی زبان و رفتار کاربران، تفاوت‌هایی در خروجی نتایج دیده می‌شود.

در عمل، تفاوت الگوریتم گوگل فارسی و انگلیسی باعث می‌شود رقابت در فارسی ساده‌تر اما پر از خطا باشد.

تفاوت سئو فارسی و انگلیسی بیشتر در کیفیت رقابت، محتوای موجود و حساسیت الگوریتم‌ها دیده می‌شود.

پس اگر سئوکار فارسی هستید، الان زمان طلایی شماست. اما فراموش نکنید که آینده خیلی زود به سمت سخت‌گیری بیشتر و شباهت کامل به بازار انگلیسی می‌رود.

مقالات مرتبط:

Log File Analysis در سئو: نقشه گنج مشکلات کرالرهای گوگل

Crawl Budget: راز پنهان رتبه‌گیری سایت‌های بزرگ (و فاجعه برای سایت‌های کوچک!)

آموزش کامل اسکریمینگ فراگ Screaming Frog